Là cha mẹ, chúng ta luôn lo lắng về sự phát triển của con mình. Đặc biệt là khi nói đến những đứa trẻ chậm nói, hoặc những đứa trẻ có vẻ khó khăn hơn so với các bạn cùng trang lứa. Tuy nhiên, thông qua sự kiên nhẫn và khuyến khích, chúng ta có thể giúp con cái phát huy hết tiềm năng của chúng.
Hầu hết các trường hợp bất thường ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ đều có thể điều trị được, và trong một số trường hợp, những vấn đề này có thể do thiếu oxy khi sinh, nhưng với sự trợ giúp của điều trị và phục hồi chức năng, hầu hết trẻ em có thể phát triển bình thường.
Do đó, điều quan trọng là cha mẹ phải chú ý đến các dấu hiệu chậm phát triển trí tuệ ở trẻ vì có nhiều dấu hiệu cần theo dõi. Ví dụ, đây là một số tình huống có thể báo hiệu trẻ đang gặp tình trạng chậm phát triển trí tuệ.
Danh Mục
1. Trẻ sơ sinh bú kém
Trẻ sơ sinh khi đói bú tốt hơn nhiều người nghĩ. Ngoại trừ một số bé sinh non nhẹ cân, hoặc mắc các bệnh về thể chất bẩm sinh thì khả năng bú tương đối yếu. Trẻ bú kém không chỉ khó bú mà còn dễ bị nôn trớ. Nguyên nhân của điều này có thể là do hệ thần kinh của trẻ bị tổn thương, cần can thiệp và điều trị sớm.
Tuy nhiên, cũng có trường hợp mẹ tiết sữa ít hoặc tuyến vú bị tắc khiến trẻ khó bú. Người mẹ cần loại trừ hết các khả năng khiến trẻ bú kém mới nghĩ tới tình trạng chậm phát triển trí tuệ.
2. Trẻ ngủ quá nhiều, không dễ bị đánh thức
Thông thường trẻ sơ sinh ngủ từ 18-20 tiếng trong vòng tháng đầu, hầu như trẻ ngủ suốt trừ lúc đi vệ sinh, bú sữa. Sau 3 tháng, trẻ ngủ khoảng 16-18 tiếng, sau 6 tháng ngủ khoảng 14-16 tiếng, sau 1 tuổi ngủ khoảng 14-15 tiếng mỗi ngày.
Nếu trẻ ngủ nhiều hơn thời gian trên theo từng giai đoạn, hoặc ngủ một giấc dài mà bỏ luôn các cữ bú, cha mẹ nên đưa trẻ tới bệnh viện để tìm ra nguyên nhân.
3. Trẻ không thể đứng thẳng hoặc khó quay đầu
Trong những tháng đầu tiên, trẻ sơ sinh có thể ngẩng đầu lên trong 1-5 giây, đến tháng thứ 3 thì cổ cứng cáp hơn nên ngẩng được lâu hơn. Lúc 4 tháng tuổi trẻ có thể ngẩng đầu ổn định và quay đầu tự do.
Khi trẻ sơ sinh không thể ngẩng đầu lên, cha mẹ nên ôm đầu, cổ và lưng khi bế. Nếu trẻ đã hơn 100 ngày tuổi mà vẫn chưa thể ngóc đầu hoặc khó quay đầu, cha mẹ cần chú ý tập cho bé cách tự ngẩng đầu, có thể tập 3-4 lần/ngày, mỗi lần từ 2-15 phút tùy theo khả năng thích ứng của trẻ.
Ngoài ra, nếu việc tập luyện vẫn không có tác dụng, cha mẹ nên nghĩ tới não bộ và thể chất của trẻ có vấn đề, cần tới bệnh viện khám để tìm nguyên nhân.
4. Tiếng khóc thất thường
Tiếng khóc là cách chính để trẻ sơ sinh giao tiếp với thế giới bên ngoài. Thông qua tiếng khóc, người mẹ có thể hiểu được nhu cầu của trẻ và nắm bắt được tín hiệu về tình trạng sức khỏe. Trẻ thường khóc khi đói, buồn ngủ, mệt, khó chịu.
Tuy nhiên, một số trẻ khóc bất thường, hét đột ngột, kèm theo đó là triệu chứng lắc đầu, mắt nhìn lờ đờ, sốt, co giật, cha mẹ cần cảnh giác việc trẻ mắc các bệnh về não.
5. Biểu hiện chậm chạp, không có phản ứng với các kích thích
Trẻ sơ sinh thường cười khi ngủ, có thể cười thành tiếng ở tháng thứ 3. Thế nhưng, cũng có một số trẻ cả ngày không có biểu cảm gì, thậm chí khuôn mặt lúc nào cũng đờ đẫn, sau 6 tháng vẫn không thể cười một cách tự nhiên, điều này cần đặc biệt lưu ý.
Khi trẻ bị mất phản ứng với các kích thích từ bên ngoài, 6 tháng không thể nhìn theo khi được người khác đùa giỡn, không thể nhìn theo các vật chuyển động, không thể quay đầu, không thể tự lật, không thể ngóc đầu lên… Đây đều là những dấu hiệu cho thấy trẻ chậm phát triển trí tuệ.
6. Không thể với tới đồ vật ở tháng thứ 9
Mỗi em bé có một lộ trình phát triển khác nhau, thông thường trẻ có thể chủ động với tay cầm nắm đồ vật từ 4-6 tháng tuổi. Trẻ dưới 3 tháng đã có phản xạ cầm nắm, nếu dùng ngón tay chạm vào tay trẻ, chúng sẽ tự nhiên nắm lấy.
Sau 3 tháng tuổi, trẻ có thể cầm nắm những đồ chơi nhỏ. Từ 4-8 tháng tuổi, trẻ có thể tự mình với lấy đồ chơi có kích thước bằng các khối xếp hình và tự học cách cầm đồ chơi bằng cả 2 tay.
Vì thế, nếu tới 9 tháng tuổi mà trẻ vẫn chưa có ý thức tự mình lấy đồ vật, điều đó có nghĩa khả năng vận động của trẻ không bình thường, cha mẹ cần chú ý.